Mutfağımdaki Kuantum
Bölüm 1 Az önce BBC’nin “Secrets of Quantum Physics” (Kuantum Fiziğin Sırları) belgeselini izliyordum. Kuantum fiziğini olabilecen en basit şekliyle anlatan enfes bir belgesel. Orada Niels Bohr ile Einstein’in realite üzerine tartışmasını anlatırken “dolaşıklık” kavramına geldi konu. İki bozuk parayı döndürün, bu ikisinin kaderi birbirine…
Einstein ile Gandhi Buluştuğunda…
2006 yılının Eylül ayında çeşitli disiplinlerden bilim adamları ve akademisyenler, IONS-Neotik Bilimler Enstitüsü kampüsünde bir araya gelip, bir barış bilimi oluşturulup oluşturulamayacağı konusunu tartıştılar. Aşağıda okuyacağınız, bu toplantıya katılan bilim adamları ve akademisyenlerin yaptıkları konuşmalardan özetlenmiş kısımlar bu konu başlığının zengin derinliğine ve insanın sürdürülebilir…
Deney
Orjinal Adı: Das Experiment Yapım Yılı: 2001 Ülke: Almanya Yönetmen: Oliver Hirschbiegel Oyuncular: Moritz Bleibtrue, Christian Berkel, Oliver Stokowski, Wotan Wilke Möhring, Stephan Szasz. İnsanların hapishane koşullarında ne gibi değişimler gösterdiğini araştırmak için bir deney yapılmaya karar verilir. Buna göre yirmi kişi para karşılığında deneye katılmayı…
Biz Ne Biliyoruz Ki?
Orjinal Adı: What The Bleep Do We Know? Yapım Yılı: 2004 Ülke: ABD Yönetmen: William Arntz, Betsy Chasse, Mark Vicente Oyuncular: Marlee Matlin, Elaine Hendrix, John Ross Bowie, Robert Bailey Jr., Barry Newman. İNSANIN VAROLUŞ NEDENİ NEDİR? ETRAFIMIZDA GÖRDÜKLERİMİZ GERÇEK MİDİR? TANRI VAR MIDIR? “Ne Biliyoruz Ki!?”, insanın kendine…
Her Şeyin Teorisi
Orjinal Adı: The Theory of Everything – Her Şeyin Teorisi Yapım Yılı: 2014 Ülke: İngiltere Yönetmen: James Marsh, Oyuncular: Eddie Redmayne, Felicity Jones, Tom Prior, Sophie Perry, Finlay Wright-Stephens Film, modern bilim ve teknoloji tarihini değiştiren İngiliz fizikçi ve teorisyen Stephen Hawking’in hayatından bir kesiti ele alıyor. Odak noktası olarak…
Paralel Evrenler: Bilimkurgu mu, Gerçeklik mi?
Bilgisayarımın başına oturdum ve şu anda okumakta olduğunuz, paralel evrenlere ilişkin yazıyı yazmaya başladım. Bu konuyu ele almak, bütünüyle benim seçimimdi ve elbette çok daha farklı bir konuyu da tercih edebilirdim. Sözgelimi, Göbeklitepe’deki yeni bulguların yerleşik tarihimizle ilgili bugüne dek bildiklerimizi nasıl keskin bir biçimde…
Kaos Teorisi
“Düzen düzensizliği yaratır ve düzensizliğin içinde de bir düzen vardır. Düzen düzensizlikten doğar. Yeni düzende uzlaşma ve bağlılık değişimin ardından çok kısa süreli olarak kendini gösterir. Ulaşılan yeni düzen, kendiliğinden örgütlenen bir süreç vasıtasıyla kestirilemez bir yöne doğru gelişir.” (Kaos Teorisinin temel önermeleri) Kaos teorisi…
Büyük Piramit Yeniden İnşa Edilebilir mi?
Yaklaşık 4,500 yıl önce inşa edildiği düşünülen Büyük Piramit’in ardındaki sır hala tam olarak çözülebilmiş değil. Bazıları, dünya dışı varlıklar tarafından yapıldığına inandığı Giza Platosu’ndaki dev piramidin, bugün bile inşa edilemeyeceğini savunuyor. Fransız bir mimar ise modern piramidi inşa edebilmek için doğru planı hazırladığını öne…
Sizin Evreniniz Hangisi?
Paralel evrenler kuramı, çağdaş kuantum düşüncesinin insan zihnine bir armağanıdır. Öncelikle onu alışılmışın dışında çalıştırmakta, daha sonra da insan aklının, zihninin, zekâsının, kısaca düşüncesinin sınırlarını zorlayarak yepyeni çözümlemelere ulaşmasını, ardından da olasılıklarla uğraşmasını sağlamaktadır. Paralel evren, görülebilir gözlemlenebilir fiziksel evrenin ötesinde bir başka boyutta başka…
Paralel Evrenler, Sicim Teorisi, M-Teorisi
“Yaşayan ve düşünen bir evrende yaşamaktayız.” Spinoza “Sicim Kuramı, fiziğin temel modellerinden biridir. Yapı taşı olarak Standart modelde kullanılan boyutsuz noktalar yerine tek boyutlu uzanıma sahip sicimler kullanılmaktadır. Bu temel yaklaşım farklılığı, parçacıkları noktalar olarak tasvir eden modellerde karşılaşılan bazı problemlerden sakınılmasını sağlamaktadır. Kuramdaki temel…
Kozmik Okyanus’ta Sıradan Bir Gün…
Tüm bunlar bir çeşit çok özel küçük bir kabuğun içinde başladığında 14 milyar yıl öncesiydi. Küçük? Belki de mikroskobik demeliyim. Hatta bu kabuk bir atomun çekirdeğinin temel parçalarından olan bir protondan çok az daha büyüktü. Bu kabuğun içinde etrafı amaçsızca dolaşarak karaya dalgalı bir okyanus…
Kuantal Holizm ve Tinsellik
Bakmasını bilirsek, gerçekte ‘bilim’den yola çıkarak ‘mistisizm’in doğru anlaşılma sürecine katkı sağlayabilecek o kadar çok ipucu elde edilebilir ki… Doğada ya da bir başka deyişle görünür-algılanabilir fiziksel evrende her parçacığın anti-parçacığı vardır. Bunlara zıt veya karşıt parçacıklar da denir. Doğanın diyalektiği böyledir. Herşeyi vareden, anlaşılabilir…
Bilim, Gelecek ve Beklenti: Her Şeyi Değiştirecek 12 Olgu
Bilim, evren ve insanların evrendeki konumları ile ilgili anlayışımızı değiştirdiği gibi, denetimimiz dışındaki değişimleri kavramamıza ve bu değişimlere ayak uydurmamıza da yardımcı olan bir daldır… Görelilik, doğal seçilim, tohum kuramı, günmerkezlilik (helyosantrizm) ve doğal olgularla ilgili daha nice açıklamalar, insanların zekaya ilişkin ve kültürel anayışlarını…
NASA ve Uzaylılar
1 Aralık 2010 tarihinde Amerikan uzay ajansı NASA, kendi web sitesinden yaptığı açıklamada, 2 Aralık 2010 saat 21.00’de, Dünya dışı yaşamın kanıtlarının araştırılması konusunda önemli sonuçları olacak bir astrobiyolojik bulguyu tartışmak için Washington’da bir basın toplantısı düzenleyeceğini açıklamıştı. NASA’nın bu duyurusu özellikle internet dünyasında büyük…
Bilmek mi, İnanmak mı?
İnananla bilen arasındaki temel fark ‘bilinemeyen’e karşı tutumlarında belirginleşir. Bilen kişi bilinemeyeni ‘araştırır’, inanan ise onu kendisine dayatıldığı biçimde kayıtsız şartsız kabul eder. Üstelik bilinemeyenin bilinebilir olup olmamasıyla da ilgili değildir; çünkü bir kez zihinsel bakımdan biat etmiştir. Kimi dinseller ise bir yandan, bilinemeyenin her…
Paralel Evrenler ve Kuantum
Çoğumuza ‘dünyaya en yakın yıldızın hangisi’ olduğu sorulduğunda ya ‘bilmiyorum’ der, ya da bir süre düşünür, ‘Alfa… bilmem neydi’ diye anımsamaya çalışır gibi yaparız. Oysa ki basitçe ‘Güneş’ diyebilenimiz ne kadar azdır. Bu durum aslında astronomiye ve kozmolojiye ne denli ilgisiz kaldığımızı gösterir. Ama öte…
Ya Tanrı Sadece Kafamızın İçindeyse? – Bölüm 2
Geçen yaz bir sabah, araştırmamın ortalarında, eski bir meslektaş ve arkadaş ofisimin kapısında belirdi. “Babamın ciddi bir sorunu var,” dedi. “Kendisinde değil.” Geçtiğimiz yıllarda arkadaşımın babasıyla vakit geçirmiş olduğumdan Parkinson hastalığıyla 20 yıldır verdiği savaşın farkındaydım. Hastalık, zamanla bu başarılı avukatın ve ondan önce atletin…
Güneş Aktiviteleri ve Biz
Dünyamızdaki tüm yaşam, güneş sistemimizin merkezi olan güneşten gelir. Eğer güneş olmasaydı, bizler hayatta kalamazdık. Bu bilimsel bir gerçektir. Bu yüzden, güneşte olan herhangi bir değişiklik, her insan ve canlı için hayati bir önem taşımaktadır. Tarih boyunca, Mısır, Hopi, Kadim Hindistan, Maya, Aztek ve Çin…
Mucit Olmak Kolaydır!
Sanmayın ki mucitler analarının karnından mucit doğuyor. Hayır, tabi ki öyle değil. Yeni şeyler keşfettikçe aslında nasıl da aciz ve cahil olduğumuzu anlıyoruz. Şu dünyada keşfedilmeyi bekleyen o kadar çok şey vardır ki, tüm insanlığın ömrü değil evrenin ana sırlarını keşfetmeye, dünyadaki sırların sadece bir…
Biz Artık Kime Güvenebileceğiz?
Çok değil bundan iki ay önce medyada bombardıman şeklinde izlediğimiz haberleri düşünün: “Ankara’da bir okulda iki öğrencide domuz gribi görüldü, okul kapatıldı, veliler endişeli”, “Domuz gribinden ilk ölüm gerçekleşti”, “Domuz gribinden ölenlerin sayısı bilmem kaç yüze ulaştı”, “Domuz gribi aşısı olmalı mı, olmamalı mı?”… Gümbür…
