21 Aralık 2012 pek çok insan tarafından merakla beklenen bir tarih. O gün kimine göre kıyamet kopacak, kimine göre tüm insanlık aydınlanacak ve Altın Çağa gireceğiz, kimine göre ise hiçbirşey olmayacak. Siz nasıl düşünüyorsunuz bilmiyorum ama eğer ilk iki görüşten birine katılıyorsanız Maya takvimini mutlaka duymuşsunuzdur. Tüm bu iddialar Maya takvimin sonunun 21 Aralık 2012’de gelecek olmasına dayanıyor. Ancak sizi hayal kırıklığına uğratmak zorundayım, çünkü bu ifade yanlış.

Herşeyden önce tek bir tane “Maya takvimi” yok. Takvim denince aklımıza çok basit bir kavram geliyor öyle değil mi? Üç birimden oluşan, gün, ay ve yıl sayılarını bildiren bir sistem. Herşey bunun etrafında dönüyor hayatımızda; ödemeler, kredi vadeleri, doğum günleri vs.. vs… Tamam kullandığımız takvim dışında bir Çin takvimi var, Hicri takvim var, Musevi takvimi var vs. Ancak onlar da kendi içlerinde basitler: Çinlilerin tek bir takvimi var ve o da gün, ay ve yıldan oluşuyor. Musevilerinki de öyle. Ancak Maya takvimini anlamak istiyorsanız tüm bu takvim algılarından farklı bir bakış açısı edinmelisiniz. Bilindiği kadarıyla Mayaların kullanmış oldukları 17 takvim sistemi vardır. Bunlardan yaygın kullanılanları arasında Haab, Tzolkin ve Uzun Sayım sıralanabilir. Maya anıtlarına veya kitabelerinde bir tarihi belirtirken birden fazla takvim sisteminde o tarihin hangi güne denk geldiğini gösterdiklerini görebilirsiniz. Bu da bizim alışmış olduğumuz 3 birimli (gün, ay ve yıl) tarihlerden çok daha kompleks, 7 veya 8 birimli tarih bildirimleri ile karşılaşırsınız. Şimdi bu karışık sistemlere çok fazla girmeyeceğim. (Daha fazla bilgilenmek isterseniz burayı tıklayabilirsiniz.)

Şu meşhur 21 Aralık 2012 konusuna da uzun uzun girmeyi düşünmüyorum. Uzun Sayımın sonu olarak bildirilen bu tarih konusunda da çelişkiler mevcut. Maya şamanları arasında bile görüş ayrılıkları var. Kimi bu tarihi savunuyor, kimi kesin bilmiyoruz diyor, kimi ise hem öyle hem böyle diyor. Yani iş biraz arapsaçı. Ancak kesin olan bir şey var ki o da Uzun Sayım bittiğinde yeni bir Uzun Sayım başlayacak. Mayaların deyimiyle Dördüncü Güneş batacak ve bir süre karanlıktan sonra Beşinci Güneş doğacak. Bu konu kendi başına bir makale yazmaya yetecek kadar tartışma içeriyor.

Benim odaklanmak istediğim asıl konu, Maya takvimini (veya takvimlerini) nasıl algıladığımız konusu. Biz genelde evreni ve doğayı erkeksi bir bakış açısıyla algılıyoruz. Batı medeniyeti ağırlıklı, sol beyin merkezli ve maskülen bir algı bu. Halbuki doğa pek çok kültürde Toprak Ana olarak tanımlanır. Yani bizim erkeksi ve lineer algımızla tam ve doğru algılanamaz. Zaman lineer değil döngüseldir, doğanın döngüleri ile zamanın döngüleri arasında bir ahenk vardır. Maya takviminin 21 Aralık 2012’de biteceğini duyduğumuz zaman, lineer algımız gereği bir “son” üzerine odaklanıyoruz. Kaçımız soruyor nedir doğası bu işin diye? 21 Aralık 2012, 5125 yıllık bir döngünün sonudur ve bu döngünün ardından bir başka döngü başlayacaktır. Elbette bu yeni büyük döngü içinde bulunduğumuz döngüden bambaşka bir bilinç getirebilir insanlık bilincine. Bu başka bir tartışma konusu. Ancak genel algı itibari ile takvimin sonunun, herşeyin sonu, ölüm ve felaket olarak görüldüğü ortadadır. Erkeksi dediğim algı budur. Dişi algı ise herşeyin döngüsel olduğunu bilir ve yeni döngünün başlamasını bekler. İki döngü arasındaki boşluğu bir arınma süreci olarak kullanır. Mayaların kehanetleri de tam olarak bunu söyler. Beşinci Güneş doğmadan önce büyük bir arınma olacaktır.

260 günlük bir döngüye sahip olan ve kendi içinde 20 günlük ve 13 günlük döngülerden oluşan Tzolkin (“Zolkin” okunur) takvimi ise bu dişi algıyla, daha doğrusu sezgisel ve sağ beyin algısıyla ortaya çıkarılmış ruhsal bir takvimdir. Tzolkin bize 21 Aralık 2012’nin son olmadığını gösteren başka bir kanıttır. 2500 yıldır kuşaktan kuşağa aktarılan ve bir gün aksatılmadan yaşatılarak takip edilmiş bir takvimdir. Hiç bir Maya şamanı ve Carl Johan Calleman hariç hiçbir modern Maya uzmanı Tzokin’in sonlanacağını söylememiştir. Tzolkin yaratılış döngülerini, evrim döngülerini sembolize eder. Yaşamsal döngülerin sona ermesi için hiçbir neden yoktur. Dolayısıyla Tzolkin’in sona ermesi için hiçbir neden yoktur. Doğanın mikro yaşam ölüm döngüleri ile ahenkli olarak dönmeye devam edecektir Tzolkin takviminin çarkları. Yaşamı kutlamaya ve kutsamaya yapılan bir çağrıdır Tzolkin. Her günü onurlandıran, hayatı anda yaşamaya çağıran, sonsuz şimdiye odaklı bir takvimdir. Sol beyin zihnimizle her gün geçmiş veya geleceğe odaklanan bizler için aslında bir şifa ve aydınlanma aracıdır. Ve bugün 260 günlük Tzolkin döngüsünün ilk günüdür. 1 Imix, yani 1 Timsah. Bugün hayatınızda tertemiz bir sayfa açabilirsiniz. Yeni başlangıçlar, doğum ve inisiasyon burcu Timsah, başlatıcı ton 1 ile biraradadır. O yüzden bugün önümüzdeki 260 günlük dönem boyunca büyüyecek, serpilecek tohumlar atın toprağa. Niyetlerinizle, eylemlerinizle ve yapacağınız başlangıçlarla bugün yeni bir hayata başlayabilirsiniz.

Bugün aynı zamanda on üç günlük Trekana isimli Maya haftasının da ilk günüdür. 15 – 27 Temmuz 2012 arasındaki bu süreci Imix yani Timsah burcu yönetecektir. Bu on üç gün boyunca Timsah’ın canlı ve yaşam dolu varlığı bilinciniz tarafından süzülürken çok fazla iş bitirmeye çalışmayın. Aslında Mayalar bugünde çok fazla çalışmamaya özen gösterirler çünkü Timsah onlar için gerçekliğin derin, vizyoner yönünü yansıtan zorlayıcı bir burçtur. Bu, Carl Jung’un kolektif bilinçaltı kavramıyla açıklanır. Önümüzdeki zamanı kişisel ve profesyonel yolculuğunuzun yeni safhasını planlamak, vizyonlarınızı, hayallerinizi ve hedeflerinizi yenilemek ve zamanı geldiğinde ilk adımı atmaya hazırlanmak için kullanın.

Peki bu Tzolkin döngüsü ne zaman sona erecek? 13 Işık günüyle yani 31 Mart 2013’de sonlanacak ve 1 Nisan 2013 yeni bir döngünün başlangıcı olacak. Yani gördüğünüz üzere 21 Aralık 2012’den sonra Tzolkin takvimi işlemeye devam edecek.

Bu arada bilinen bir kültürel gerçek, sadece bazı Maya topluluklarının 1 Timsah gününü “yılbaşı” olarak seçtikleridir. Aslında Tzolkin bilgisine en çok sahip çıkan Kiçe Maya dahil olmak üzere Maya toplumlarının çoğu 8 B’atz (Chuen – Maymun) gününü kutlarlar. Bir sonraki 8 Maymun 12 Aralık 2012 tarihine denk gelmektedir. Bu tarihte Guatemala’da 8,000’den fazla ateş seremonisi yapılacaktır. Ancak yine de ertesi gün yani 9 Köpek ile beraber döngü devam edecektir, bir sonraki 8 Maymun olan 29 Ağustos 2013’e kadar. Ve o gün tekrar kutlamalar, ve yine döngünün devamı.

Uzun sözün kısası Maya kültüründe her hangi bir sondan bahsetmek imkânsız çünkü Mayalar takvimlerini bu şekilde kullanmıyorlar. Trekanalar sona ermeyen bir zaman koreografisi yaratarak birbirlerini tekrar ederler. Kutlamalar kutsal, döngüsel ve zamansız olanı onurlandırmak içindir. Sayıların ve burçların elbette bir anlamı vardır ve başlangıçlarla bitişlerden daha önemli olan asıl bu anlamlardır.

Bütün bunların ötesinde Tzolkin bireysel ruhsal rehberlik için kullanılmaktadır. 20 günlük döngünün her gün bir burçtur ve sizde doğmuş olduğunuz burca göre belli bir ruhsal imza taşırsınız üzerinizde. Bu kadar basit değil herşey tabi. 13 tondan hangisinde doğduğunuz ve yaşam ağacınızın 4 yönünüzdeki burçlar ile bütünsel bir resim sunmaktadır size Maya burçları. Tzolkin’in Mayalar tarafından pratik bir kullanımıda da her kişinin kendi özel günleri takip etmesidir. Bu özel günler, arınma, şifa, ilişkiler, iş hayatı ve ruhsal rehberlik konularında önemli günlerin farkına varmamızı sağlıyor.

Yeni Maya yılınınızın kutlu olması dileklerimle.

(Maya burcu yorumlarınızı okumak ve önemli günlerinizi öğrenmek websitem http://www.mayaburcum.com ‘a beklerim.) 

Fatih Keçelioğlu