Makyavelist insan, kişisel çıkar ve menfaatlerini ilgilendiren her türlü durumu kendisi için meşrulaştıran, amaçlarına ulaşmak için başkalarını manipüle eden, kolayca yalan söyleyebilen insanlardır.
Bu insanlar kendileri hakkında olumlu ama başkaları hakkında olumsuz bir zihinsel şemaya sahiptir.Kişisel faydayı gözetme konusunda hırs gösterirler, onların hırsları herkesi ilgilendiren ortak bir amaca yönelik değildir, tamamen kişiseldir bu sebeple bulundukları yerde rahatsız edici, huzur bozucu bir fark gösterirler.
Makyavelist insanlar hayatın doğal akışına katılmakta zorlanırlar ve kolay kolay esneklik gösteremezler. Kendi içlerinde inşaa ettikleri, sığ ve sınırlı bir algı düzeyinde tamamen kendi menfaatlerine dönük adeta beton gibi bir kimlik bulunur, bu onlarda sağlıksız bir sağlamlık hissi uyandırır. Bu duruş insanların onlara güvenmesine ve inanmasına sebep olur. Oysa bu duruş, yarattıkları imajın yanıltıcı bir yansımasıdır. Yani perde arkasındaki gerçeklik farklıdır.
Başkalarının değerlerine gerçek anlamda saygı göstermezler ancak başkalarının değerlerine saygı göstermek kendi menfaatleri için gerekliyse bunun en iyi yolunu bulur ve yalan söyleme konusundaki ustalığı ile diğerlerini inandırırlar. İnsanın en önemli özelliği olan ahlak ve erdemleri tanımakta zorlanırlar, dışarıya itibarlı görünürler ancak iç dünyalarında bundan tamamen yoksundurlar. Kişisel hayatta kalma planı için nezaket dilini geliştirmiş olsalar da kendi çıkarlarına uygun olmayan durumlarda bu dilden hızla uzaklaşır ve kendi iç dünyasındaki itibarsızlığı diğerine projekte ederek izzet ve onura yönelik sarsıcı davranışlar gösterirler. Bu sebeple Makyavelist insanın bilinen en genel tanımı “ahlaki değerleri kendi çıkarları için ayaklar altına almak”tır. Yapılan araştırmalarda Makyavelist insanların duygusal zekalarının düşük olduğu gözlemlenmiştir, kendi duygularıyla daha az bağlantıda olan bu kişiler, başkalarının da ihtiyaçlarına ve isteklerine cevap vermekte zorlanırlar. Kendi arzu ve ihtiyaçları hep ön planda olduğundan başkalarının ihtiyaçlarına duyarlılık gösteremezler.
Makyavelist kişilik özelliği sözlükte “ikiyüzlülük, başkalarını parmağında oynatma, çıkarcılık, erdem ve törel (ahlaki) değerlerden yoksun olmak” şeklinde geçer. Onlar için, “Amaca giden her yol geçerlidir”.
Bu kişilik özelliğinin ikili ilişkiler içinde oldukça yıkıcı sonuçları vardır. Makyavelist insanlar her zaman ilişkide yakınlık beklentisi içinde olurlar ancak bu yakınlığın tek amacı karşısındaki insanları kontrol etmeye ve sömürmeye yöneliktir. Bu insanlar için bir diğerinin varlığının tek amacı onların kişisel ihtiyaçlarını tatmin etmekten öteye gitmez, bu sebeple bir diğerinin ilişki içerisinde gelişmesi ve kendini iyi hissetmesi de mümkün olamaz.
Makyavelist insanlar rekabete dayalı sosyal ortamlarda başkalarını kandırmakta ve amaçlarına ulaşmakta başarılı olsalar da güven, bağlılık, iş birliği ve takım ruhu gerektiren durumlarda gerçek bir katılım gösteremezler.
Makyavelizm; Floransalı yazar Niccolo Machiavelli tarafından yazılmış, makyavelist düşünce teriminin temelini oluşturan bilimsel araştırmalara dayalı, kült denebilecek “Prens” isimli eserinden doğmuştur. Makyavelizm ruh sağlığı dahil birçok alana ilham vermiş ve kendi amaçlarına ulaşmak için başkalarını manipüle etme, ahlaki değerleri ayaklar altına alma ve kolayca yalan söyleme gibi kişilik özelliklerini tanımlamak için kullanılmaya başlamıştır.
