Bilgi yani enformasyon, information dan geliyor. In-formation. Yani düzenli. Düzene uygun. Düzenleyen. Zıddı ise dezenformasyon. Dis-in-formation. Yani düzensiz ve düzeni bozan. Iletişim fakültelerinde ders konusudur bu. Kitleleri yönlendirmek için bilinçli hazırlanmış manipülatif haberler.
Sosyal medyada karşımıza çıkan haberlerin büyük kısmı ise dezenformasyondan ibaret. Peki dezenformasyon haberleri nasıl anlayabiliriz?
Bu noktada takip edebileceğiniz iki web sitesi var. İlki teyit.org . Bu siteyi daha önce duymadıysanız, ilk girişinizde içinde kaybolabilirsiniz. Çünkü sosyal medyada karşımıza hakikat diye sunulanların nasıl batıl olduklarını size birer birer ispatlayarak veren bir site. O da mı uydurmaymış bu da mı derken ilk girişimde bu siteden çıkamamıştım. Ayrıca size doğru haber ile yalan haberi ayırt etme konusunda eğitici birçok makale sunuyor.
İkinci siteyi ise yeni keşif. malumatfurus.com bu site de teyit.org gibi. Hatta daha da geniş bir site.
Peki temiz kaynakları takip etmek istediğimizde elimizde neler var?
İşin açığı Türkçe kaynaklar bu konuda sıkıntılı görünüyor. Ana akım medyada ehvenişer NTV Haber görünüyor. Keza BBC News Türkçe de daha düzgün duruyor. Fakat net olarak şudur demek mümkün değil bana göre. Eğer şurası çok güvenilir dediğiniz yer varsa lütfen mesaj atın. Ben de arıyorum çünkü.
Bu noktada dikkatinizi çeken bir haberi mümkünse ana kaynağından doğrulayarak, birkaç kaynaktan takip ederek almak daha mantıklı geliyor şu ortamda. Mesela geçen Mehmet Öz ile ilgili bir haber okudum. Girdim adamın söyleşilerine gerçekten bunu söylemiş mi dinledim. Sonra o haberin bizim sitelerde nasıl yansıttığına baktım. En güzel sputnik news vermişti. O da Rus kaynaklı bir site, zaman zaman güzel haber yapıyorlar, fakat arada onların da kaydığı oluyor.
İngilizceniz var ise elbette orada daha kaliteli kaynaklar var. BBC gibi. AP gibi. Fakat onlar da bizim ülkeden haber vermiyorlar. Ama dünyadan haberdar olmak için güzel kaynaklar.
TV’den hiç bahsetmiyorum. İzlemiyorum maalesef.
